AUSPOA JAIO ZEN LEKUAN EHORTZIA

ARIKETAK

1.
Eraman:
Guztiz: erabat
Memento: une
Doi-doi: ia-ia
Adi: erne
Istorio: kontakizun
Batzar: biltze
Arituak:
Lurperatu: ehortzi

2. Hankak arin ibili

3.
a) Uzta
b) Zirarra
c) Hauspo
d) Bitxi

4.
a) Gabonetako oporretara joan baino, eskaera bat egin nion.
b) Zehatz ahal izan du noiz izan zen ere egun bateko gorabeherarekin.
c) Ekarritako duten bertso paperak hogeita bost bat izango ziran.
d) Bertso-kontuan zerbait zekianik nunerebait bazala jakindakoan, berari berehala eskutitza idatzi.
e) Ekin nion, bada, biltzearekin hasi.
f) Nere gogoko bitxiak eskuratzen hasi nintzan, jasotzen nituenak zenbaitentzat hutsaren hurrengoak bazuen ere.

5.
a) Multzo (Grupo)
b) Apalategi (Estantería)
c) Idatzi (Escribir)
d) Harreman (Relación)

6.
a) Hala, Gabonetako oporretara joan aurretik, eskaera bat egin nion.
b) Oporrak bukatu zirenean, ilundu eta gero, hantxe geunden zain, mutil garraioa noiz etorriko.
c) Hain zuzen, horrexegatik sortuko zaio zalantza, zer biltzen hasi: erdal herri-poesia ala euskal herri-poesia.
d) Ondorengoa, zenbakitan laburbil genezake: 332 liburu, Auspoa sailekoak: 310 ohikoak eta 22 sail nagusiakoak; eta beste 29 ale, Biblioteca de Narrativa popular sailekoak; guztira, beraz, 361.

7. Ia-ia harrapatu du autobusa.

8.
a) Antoniok kontatzen zuen nola momentu batean zalantzan egon zen.
b) Bizkaian Araban bezain egiten dira odolkiak.
c) Etxean gutxi garela, ogi gutxi erosten dugu.
d) Ainara ni bezalakoa da, lotsatia eta isila.

HIBERNAZIOA, DENBORA ETETEKO

Ariketak

1-
Erloju: ordularia
Urrats: pauso
Geldotu: moteldu
Burmuina: garun
Baliatu: Baliagarri
Ziurtatu: baieztatu
Erlazioa: harreman
Giltza: gako
Jokabide: jokaera

2-
a) ikusmena
b) aorta
c) hibernatzaile
d) gelditu

3- Zientzialariek, ordea, are gehiago luzatu nahiko lukete gorputzak lotan, hibernatzen, igarotzen duen denbora. Hartara, ebakuntzak egiteko denbora-tarte segurua handitu egingo litzateke. Gainera, hil ala biziko ebakuntza egiteko zain dagoen paziente batek ez luke hainbesteko presarik izango; une egokia iritsi arte itxarotea izango luke. Eta, urrunago joanda, astronautek distantzia oso luzeetan bidaiatzeko aukera izango lukete, organismoan kalterik jasan gabe.

4-
a) Istorio
b) Ostu
c) Aran
d) Hoztu
e) Historia
f) Haran

5-
a) Zientzia-fikzioa dirudienagatik, hori lortu nahian dabiltza hainbat ikertzaile, eta dagoeneko eman dituzte lehen pausoak.
b) Antzeko eragina lortzea dago gorputza hoztuta.

c) Garunari oxigeno gutxiegi iritsiz gero, neuronak hil egite dira
d) Zirkuitua bonba zentrifugo baten antzekoa da, eta biriken funtzioa betetzen du, gas trukea egiten duelako.
e) Gero, ebakuntza bukatu eta gero, zirkuitu bera erabiltzen dute odola berotzeko eta tenperatura bere onera ekartzeko.
f) Kasu horietan, sendagielak pertsonek hibernatu zutelakoan daude.

g) Metabolismoa moteldu egiten da gorputza hoztu neurrian.
h) Gorputza asko hoztu aurretik, nabarmen moteltzen da metabolismoa.


6-
a) Aizu, lagun! Nongoa zara zu?
b) Ezagutzen zaitut, beraz, ez ezazu zeure burua zuritu eta esan egia.
c) Lagunek ez dakite kontzertura joan ala ez, ezta nik ere
d) Azkenean neuk esan nion gertatutakoa, beste inor ez zen ausartu eta.
7- Hainbestean bizi

8- Baliatzen dute // Babesteko

NAFARROAKO UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

A) ULERMEN GALDERAK
1. Animaliek benetako agurra merezi dutelako.
2. Txantxatzat hartzen zuten animalirik ez zutenek.
3. Ingururako txarra da, higienikoa ez delako.

B) GRAMATIKA GALDERAK

4.
 Zitzaidan: zait
Zuen: du
Du: zuen
Dio: zion

5.
Arduratu: zainpean hartu
Esaterako: adibidez
Maiz: sarritan
Hedatu: zabaldu

6.
Horien beharra ikuse baitute zabaldu dira
Antoñanaren dirudienez
Animaliari merezitako zaion agurra
Nafarroako herritxo batean jaio naizelako

C) IDAZKETA

Denak maskota bat nahi dugu, batzuetan modan dagoelako. Askoren ustez maskotak edukitzea oso polita eta dibertigarria da, baina hala ote da benetan? Ez, nire ustez maskotak ez dira bakarrik jolasteko, beharraldiak ere badauzka eta guk arduradunak izan behar ditugu. Baina gatozen harira:

Dirudienez, bakarrik bizi direla pertsona eta gainera pisu txikietan, beti dauzka animali bat bere etxean, esate baterako, kurkuiz, katua, txakurra... normalean animalia hauek txikiak dira eta txakurrak beti yorkshire dira.
Baina pisu txikiak ez dira animalientzat, normalki han espazio gutxi dauzka mugitzeko eta haiek ez daukate nahiko libertatea. Horrez gain, batzuetan jende honek denbora luze ez dauzka animali horiek kanpora ateratzeko, eta ia ia egun osoan ematen dute etxean. Adibidez katuak bere beharrak kutxa batean egiten dute, eta txakurrak paper batean...
 Horregatik, animaliek espazio handiak behar dute, etxe handi bat bezala, edo baserri bat. Horrela kanpoan egon eta edonora joan ahal dira. Beti baserrian animali ugari daude, eta beti txakurra tipikoa, pastor aleman bat. Ni beti baserri batera joaten naizenean, txakur hori ikusten dut, atseginak edo zintzoak direlako.
Horretaz aparte, guk bakarrik ezin dugu jolastu, maskotek ere jolasten nahi dute, hortaz, animalien pentsatu behar dugu, eta ez erabili nahi dugunean.
Gaixotu egiten zaienean albaitariarengana joan behar dugu; horrez gain,gero animalia zaindu beharko dugu eta ez ahal dugu abandonatu, bakarrik gaixoa daudelako.
Hori jende askok egin du, esaten dutenez gaixotu egiten badira, nik ez dut zainduko.

Konklusioan, maskotak jostailuak ez dira eta ondo ere tratatu behar ditugu, haiek sentitu ere dutelako; ezta bakarrik utzi edo abandonatu. Zaindu ezin badugu, pertsona batekin utzi ahal dugu, edo zentro batera eraman, baina inoz ez abandonatu, gogoratu hark ez duela hori inoiz egingo.